Özet Metin
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde bulunan camiler, kümbetler ve diğer yapılar Anadolu Selçuklu dönemi içerisinde önemli bir yoğunluğu oluşturmaktadır. Enine Düzenlemeli grup içerisinde sınıflandırabileceğimiz camilerin plan- mimari ve süslemeleri üzerinde Anadolu dışı etkiler söz konusu olmakla birlikte, ayrıntılı olarak incelendiğinde Anadolu’ya özgü yönlerinin bulunduğu ama bu yönler üzerinde fazla durulmadığı, ele alınmadığı görülmektedir. Yapılan çalışmalarda genelde güneyli etkiler içerisinde Irak ve Suriye’de görülen yapılardaki bazı uygulamaların, özellikle -plan tipinde- yenilenmesi şeklinde değerlendirilmesine karşın, aslında çok farklı yönleri olan bir anlamda ayrılan Anadolu’ya özgü yönler saptanabilmektedir. Özellikle bu konuda Anadolulu yerli sanatçıların büyük katkılarının olduğu görülmektedir. Kümbetlerin büyük bir bölümünün Doğu Anadolu’da yoğunlaştığı, farklı plan tiplerinin uygulandığı, bölgesel oluşumların belirlenmesinde Selçuklu Öncesi Anadolu’sundaki mimari oluşumlar yanı sıra ve Anadolu dışı sanatsal etkenlerinde varlığı belirlenebilmektedir. Önemli merkezlerden birisi özelliğinde ki AHLAT aslında Anadolu’ya özgü “Mimarlık Okulu/Ekolü” diyebileceğimiz oluşumum merkezidir. Söz konusu oluşumlar ve diğer yapı grupları için de geçerlidir. Yapılan çalışmada konuyla ilgili var olan sorunlar ve bu sorunlara öneriler getirilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Anadolu, Selçuk, Mimari, Bezeme, Tipoloji
Özet Metin
Bu çalışmada Anadolu Selçuklu Dönemine (1071-1308) ait olan çinili mihrapların bölümlerinden biri olan alınlık tezyinatı ele alınmıştır. Selçuklular 1071 Malazgirt zaferi ile Anadolu‘ya geldiklerinde karşılaştıkları taş, ahşap, alçı v.b. bir çok malzemeyi kullanarak Orta Asya‘da uyguladıkları tezyini geleneği burada çini malzeme kullanarak uygulamış ve devam ettirmişlerdir. Çalışmada mihrabın kavram olarak incelenmesinin yanı sıra, tarihsel gelişimi hakkında da bilgiler verildikten sonra, konumuzu oluşturan mihrapların alınlık tezyinatı ele alınarak üzerindeki çini süslemelerin detaylı anlatımlarına yer verilmiştir. Çoğunlukla geometrik süslemelerin kullanıldığı mihrap alınlıklarının yanı sıra, bitkisel bezeme ile yazının da yer aldığı mihrap alınlıkları bulunmaktadır. Fotoğraflarla desteklenen çalışmamız bir sonuç ile neticelendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Tezyinat, Çini, Mihrap.
Özet Metin
Bu çalışmada Anadolu Selçuklu dönemine (1071-1308) ait mihrap elemanlarından olan bordür tezyinatı ele alınmıştır. Selçuklular 1071 Malazgirt zaferi ile Anadolu’ya geldiklerinde karşılaştıkları taş, ahşap, alçı vb. birçok malzemeyi kullanarak Orta Asya’da uyguladıkları tezyini geleneği burada çini malzeme kullanarak uygulamış ve devam ettirmişlerdir. Çalışmada mihrabın kavram olarak incelenmesinin yanı sıra, tarihsel gelişimi hakkında kısa bilgiler verildikten sonra bordür tezyinatı kapsamlı bir biçimde ele alınarak ve bordürler kendi içerisinde sayılarına göre gruplandırılarak, üzerlerindeki çini süslemelerin detaylı anlatımlarına yer verilmiştir. Süslemeler genellikle mozaik çini tekniğinde hazırlanmış az da olsa alçı ile çininin bir arada kullanıldığı örneklere de yer verilmiştir. Fotoğraflarla desteklenen çalışmamız bir değerlendirme ile neticelendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Tezyinat, Anadolu Selçuklu, Bordür, Geometrik, Bitkisel
Özet Metin
Bu çalışmada, Anadolu Selçuklu Dönemine (1071-1308) ait olan çinili mihrapların bölümlerinden biri olan mihrap nişlerinin tezyinatı ele alınmıştır. Selçuklular 1071 Malazgirt zaferi ile Anadolu‘ya geldiklerinde karşılaştıkları taş, ahşap, alçı v.b. bir çok malzemeyi kullanarak Orta Asya‘da uyguladıkları tezyini geleneği burada çini malzeme kullanarak uygulamış ve devam ettirmişlerdir. Çalışmada mihrabın kavram olarak incelenmesinin yanı sıra, tarihsel gelişimi hakkında da bilgiler verildikten sonra, konumuzu oluşturan mihrapların niş bölümleri ele alınarak, üzerindeki çini süslemelerin detaylı anlatımlarına yer verilmiştir. Çoğunlukla geometrik süslemelerin kullanıldığı mihrap nişlerinin yanı sıra, bitkisel bezemenin kullanıldığı mihrap nişleri de bulunmaktadır. Fotoğraflarla desteklenen çalışmamız bir değerlendirme ile neticelendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Tezyinat, Mihrab, Çini, Geometrik, Bitkisel.