2020 - 2022
Perakende birimlerinin en büyük zorluklarından biri, her biri belirli bir son kullanma tarihine sahip farklı ürün türlerinin sipariş miktarlarını belirlemektir. Bu çalışmada, optimum ya da optimuma yakın olarak belirlenen sipariş miktarı ile yok satma maliyeti, sipariş maliyeti ve elde tutma maliyeti en küçüklenmeye çalışılırken eş zamanlı olarak atığa gidecek olan ürün miktarı da en küçüklenmeye çalışılmıştır. Önerilen çok amaçlı model, raf ömrü kısa olan meyve-sebze reyonu ürünleri için bir perakende firmasında uygulanmıştır. İlk olarak, “Son Kullanma Tarihi Yakın Olan Ürün Önce Çıkar” (FEFO) tabanlı olarak oluşturulan çok ürünlü, çok dönemli ve çok amaçlı bu sisteme uygun matematiksel model kurulmuştur. Tahminleme yöntemleri ile ele alınan zaman periyodu için her bir ürüne ait talep miktarları belirlenmiştir. “Çok Amaçlı Genetik Algoritma” yaklaşımı ile optimal sipariş miktarı belirlenmeye çalışılmıştır. Genetik algoritmada kullanılan operatörlerin parametreleri problem sonucunu etkileyeceğinden en uygun parametre değerlerini belirlemek için “Taguchi Yaklaşımı” kullanılmıştır. Önerilen çok amaçlı algoritma, C# programlama dili ile kodlanmıştır. Yapılan bu çalışma sonucunda, marketteki meyve sebze atıklarının en küçüklenmesi ile çevreye verilen zarar da en aza indirgenmiştir.