2017 - 2017
Kömürler iri, ince ve şlam olmak üzere her aşamada zenginleştirilebilmekte ve çıkan artıklarda aynı isimlerle anılmaktadır. İri ve ince artıklar kuru olarak depolanabilmekte iken, şlam boyutundaki (-0.2 veya 0.1 mm) kömürler ülkemizde zenginleştirilmeden belirli oranlarda susuzlaştırıldıktan sonra artık barajlarına verilmektedir. Ülkemizin eski ve önemli lavvarlarından biri olan GLİ (Garp Linyitleri İşletmesi) Tunçbilek ile 1993 yılında devreye alınan Ömerler Lavvarları’nda da uygulanan gravite prosesleri sırasında bu artıklar oluşmaktadır. Burada en önemli çevresel sorun, yüksek miktarlarda ısıl değere (Kcal/kg) sahip şlamın, kömürü kazanılmadan üretimi yapılmış açık ocak çukurlarına verilmesidir. Ayrıca tesislerin civarlarında daha önceki yıllarda bu artıkların depolandığı iki adet havuz ve iki adet de (Beke-Yörgüç ve 4 No’lu Şlam göletleri) açık ocak deposu bulunmaktadır. Tesislerden halen başka bir açık ocak imalat sahasına (6/C) artık şarjı devam etmektedir. GLİ’ye ait göletlerde şimdiye kadar 20 milyon ton şlam birikmiştir ve birisi işletmeye ait olan (Ömerler) diğeri ise özel sektör marifetiyle çalıştırılan (Tunçbilek) lavvarlarından yılda 2.5 milyon m3 şlam birikmeye devam etmektedir. Bu durumda hem kömürlerin kazanılmamasıyla ekonomik kayıplar oluşmakta hem de çevresel sorunlar artarak devam etmektedir. Bu nedenle tesisten çıkan bu artıkların değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu projede, GLİ’ye ait şlam göletlerinde bulunan malzemenin içerisindeki kömürün kazanılarak geriye kalan kısmın başka alanlarda kullanılabilirliğinin belirlenebilmesi için karakterizasyon ile 4 No’lu gölet malzemesinin zenginleştirme çalışmaları yapılmıştır. Karakterizasyon testlerinde, tüm göletlerde mevcut bulunan şlam malzemesinin ayrı ayrı tane boyut dağılımları, fiziksel özellikleri, kimyasal özellikleri ve mineralojik içerikleri belirlenmiştir.